Obszar zarządzania szlakiem, którego dobra praktyka dotyczy
Promocja szlaku, ochrona obiektów, zarządzanie obiektami
Miejsce realizacji
Polska, Tarnowskie Góry
Podmiot wdrażający dobrą praktykę
Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej
Zbigniew Pawlak, szef zespołu ds. UNESCO z ramienia Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej
ul. Gliwicka 2, 42-600 Tarnowskie Góry
Tel: 32 285 49 96, E-mail: smzt[at]kopalniasrebra.pl
Opis dobrej praktyki
Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej działa od lat 50. XX wieku na rzecz opieki nad zabytkami w regionie oraz promocji bogatej przeszłości i tradycji Ziemi Tarnogórskiej. Obecnie działalność organizacji podzielona jest na sekcje, np. historyczną, ochrony środowiska, ochrony zabytków czy ds. turystyki i przewodnictwa. Stowarzyszenie zarządza i opiekuje się trzema obiektami: Zabytkową Kopalnią Srebra, Sztolnią Czarnego Pstrąga oraz Domem Wycieczkowym Gwarek.
W listopadzie 2015 r. Zbigniew Pawlak, szef zespołu ds. UNESCO z ramienia Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, zaprezentował radzie miasta w Tarnowskich Górach plan wniosku o wpis tarnogórskich podziemi i naziemnych zabytków górniczych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Szansa tarnogórskiej kandydatury tkwi w unikatowości proponowanego wpisu – „grawitacyjny system odwadniania podziemi na stosunkowo płaskim terenie oraz wykorzystanie wody pogórniczej do celów spożywczych” oraz fakt, że na chwilę obecną na Liście nie znajduje się żadna kopalnia ołowiu. Wraz z wnioskiem, zgodnie z wytycznymi UNESCO, opracowano również plan (Conservation Management Plan) dotyczący ochrony, zarządzania i potencjalnego wykorzystania zabytków z perspektywy marketingowej.
Obecnie miasto ma udzielić wsparcia Stowarzyszeniu w dalszej pracy nad wnioskiem oraz w mediacji z prywatnymi właścicielami, na których terenie leży kilka z 26 obiektów uwzględnionych we wniosku. Ponadto stowarzyszenie zainicjowało powstanie grupy roboczej, w skład której weszli przedstawiciele Urzędu Miasta Tarnowskie Góry, Bytomia i Gminy Zbrosławice.
W skład proponowanego wpisu wchodzą:
- podziemia tarnogórskie jako całość,
- trzy szyby Zabytkowej Kopalni Srebra,
- szyby składające się na Sztolnię Czarnego Pstrąga,
- wylot oraz rosza Głębokiej Sztolni Fryderyk, pierwotny rejon założenia kopalni kruszców Fryderyk,
- Hałda Popłuczkowa,
- Srebrna Góra wraz z rezerwatem Segiet,
- łąki pogórnicze przy ul. Wodociągowej w Tarnowskich Górach,
- Stacja Wodociągowa Staszic wraz z częścią podziemną,
- Park Miejski,
- wylot i rosza sztolni Boże Wspomóż i 9 szybów górniczych.
Do interesariuszy należą: Towarzystwo Miłośników Ziemi Tarnogórskiej; władze gmin, na których terenie znajdują się obiekty; podmioty sektora turystyki w regionie.
Opis wdrożenia dobrej praktyki
- 04.10.1990 Polska Grupa Narodowa afiliowana przy ICOMOS zgłosiła do Międzynarodowego Komitetu Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego grupę obiektów w tym Tarnowskie Góry jako miasto górnicze i znajdującą się w nim Kopalnię Kruszców
- 1993 Polska Grupa Narodowa TICCiCH opracowała wnioski dla 9 obiektów w Polsce w tym Tarnowskich Gór
- 15.05.2005 pobyt w Tarnowskich Górach dr Juliana Kołodzieja – prezesa Polskiego Komitetu Dziedzictwa Przemysłowego i Eusebi Casanellesa z Hiszpanii – członka Międzynarodowego Komitetu Dziedzictwa Przemysłowego
- 18.07.2005 Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej skierowało pismo do Ryszarda Miklińskiego – podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego z prośbą o pomoc merytoryczną w opracowaniu wniosku do władz UNESCO
- 11.09.2006 Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej skierowało pismo do Tomasza Merty – podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie wniosku. Pisma wspierające ten wniosek parlamentarzystów i senatorów RP
- 25.07.2008 p. poseł Tomasz Głogowski doprowadził do spotkania Przewodniczącego Zarządu Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej Marka Kandzi z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego p. Bogdanem Zdrojewskim i sprawa wpisu nabiera przyspieszenia we współpracy z Krajowym Ośrodkiem Dokumentacji Zabytków
- luty 2010 Pozyskanie do współpracy niezależnego eksperta w Wielkiej Brytanii Barry’ego Gamble’a i praca nad wnioskiem p. Katarzyny Piotrowskiej z Narodowego Instytutu Dziedzictwa wraz z przedstawicielami Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogóskiej Markiem Kandzia, Zbigniewem Pawlakiem, Lesławem Janikiem, Stanisławem Wyciszczakiem, Józefem Mosznym wraz z ekspertem z Anglii. później dołączyła p. Xenia Modrzejewska-Mrozowska
- styczeń 2013 p. Piotr Żuchowski z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zgłasza na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO dyrektorowi Światowego Komitetu UNESCO Kischove Rao wniosek z Tarnowskich Gór
Osiągnięte rezultaty
- przygotowanie wniosku o wpis na Listę światowego dziedzictwa UNESCO
- uzyskanie poparcia ze strony władz miasta, nawiązanie współpracy
- powstanie grupy roboczej
Oczekiwane rezultaty
- wzrost prestiżu miejsca i poczucia posiadania dóbr, które są ważne dla dziedzictwa światowego,
- znalezienie się w gronie ponad 1000 obiektów, posiadających największą powszechną wartość,
- zmiana wizerunku Śląska, uzmysłowienie odbiorcom, że na tym obszarze wiele obiektów wartych jest odwiedzenia,
- wzrost ruchu turystycznego w Zabytkowej Kopalni Srebra i Sztolni „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach oraz w miejscach wskazanych we wniosku obejmującym Tarnowskie Góry i okolice.
Czas realizacji
1990 – 2013 obecnie trwa oczekiwanie na wpis
Dodaj komentarz